यही जेठ १५ गतेदेखि सुरु हुने ‘राष्ट्रिय ललितकला प्रदर्शनी–२०८०’ का अवसरमा पुरस्कृत तथा सम्मानित हुने कलाकार, पत्रकार तथा लेखकको नाम आज सार्वजनिक गरिएको छ । 

नेपाल ललितकला प्रज्ञा प्रतिष्ठान (नाफा)ले यसपटक राष्ट्रिय ललितकला पत्रकारिता पुरस्कार राससकर्मी नारायण ढुङ्गानालाई प्रदान गर्ने भएको छ । उक्त पुरस्कारको राशि रु २५ हजार रहेको छ । उक्त प्रदर्शनीलाई ललितकला क्षेत्रकै सबैभन्दा ठूलो उत्सव मानिन्छ ।

नेपाल ललितकला प्रज्ञा प्रतिष्ठान (नाफा)ले यसपटक राष्ट्रिय ललितकला पत्रकारिता पुरस्कार राससका पत्रकार नारायण ढुङ्गानालाई प्रदान गर्ने भएको छ । उक्त पुरस्कारको राशि रु २५ हजार रहेको छ । उक्त प्रदर्शनीलाई ललितकला क्षेत्रकै सबैभन्दा ठूलो उत्सव मानिन्छ ।

विगत दुई दशकदेखि पत्रकारितामा सक्रिय  चितवनका पत्रकार ढुंगाना पाँच वर्षदेखि भने संघीय राजधानी काठमाडौँमै रहेर पत्रकारिता गरिरहनुभएको छ । गत वर्ष पनि उहाँले ‘नारायणबहादुर सिंह स्मृति ललितकला पत्रकारिता पुरस्कार’ प्राप्त गर्नुभएको थियो । उहाँ हाल ललितकलाका साथै अपराधलगायत विधामा पत्रकारिता गर्दै आउनुभएको छ । सामाजिक परोपकारी पत्रकारितामा पनि उहाँको गहिरो रुचि छ । यसअघि उहाँले अन्य दुई दर्जन पुरकार तथा सम्मान प्राप्त गरिसक्नुभएको छ । 

यही जेठ १५ गते राष्ट्रिय ललितकला प्रदर्शनी २०८० को उद्घाटन समारोहमा उक्त पुरस्कार प्रदान गरिने आयोजकले जनाएको छ । यस्तै, राष्ट्रिय ललितकला लेखन पुरस्कार भने नगेन्द्रप्रसाद पौड्याललाई प्रदान गरिने आज काठमाडौँमा आयोजित पत्रकारसम्मेलनमा जानकारी गराइएको थियो । 

प्रतिष्ठानले यस वर्षदेखि स्थापना गरेको कला प्रवर्द्धन सम्मान सङ्गीता थापालाई प्रदान गरिनेछ । यसपटक राष्ट्रिय ललितकला प्रदर्शनी २०८० को सद्भावनादूतका रुपमा अनिल चित्रकारलाई सम्मान गरिने प्रदर्शनीको कार्यकारी समितिका अध्यक्ष प्रतिष्ठानका उपकुलपति लालकाजी लामाले जानकारी दिनुभयो ।

उहाँले विगतमा वैशाख २ गते गर्ने गरिएको यस प्रदर्शनी यस वर्ष गणतन्त्र दिवसको सन्दर्भ पारेर जेठ १५ गते गर्न लागिएको जानकारी दिनुभयो । उहाँले प्रदर्शनीका अवधिमा १० भन्दा बढी विषयगत छलफल तथा अन्तरक्रिया पनि हुने जानकारी दिनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “यसपालि ‘म, मेरो देश र मेरो सिर्जना’ मुख्य विषय राखेर प्रदर्शनी हुँदैछ, म भन्नाले मेरो बोली, ज्ञान, आत्मासँग सम्बन्धित ललितकला हुन्छ भने मेरो देश भन्नाले राष्ट्रलाई चिनाउने कला भन्ने बुझिन्छ । यसैगरी, मेरो सिर्जना भन्नाले मभित्र भएको सिर्जनशीलता प्रस्तुत गर्ने कला भन्ने बुझिन्छ ।”

यही जेठ १५ देखि ३० गतेसम्म हुने कार्यक्रममा प्रतिष्ठानको कार्यालय र बबरमहलस्थित नेपाल कला परिषद्मा चित्रहरु प्रदर्शनी गरिनेछ । प्रतिष्ठानका सदस्यसचिव देवेन्द्रकुमार काफ्ले ‘थुम्केली’ले प्रदर्शनीको तयारी अन्तिम चरणमा पुगेको जानकारी दिनुभयो । नाफाका कुलपति नारदमणि हार्तम्छालीले यस वर्षको प्रदर्शनी वैचारिक रुपले पहिलेको जस्तै देखिए तापनि आगामी वर्षदेखि भने प्रतिभाको खोजी गरेर तथा थिम नै दिएर प्रदर्शनी गर्ने सोच रहेको बताउनुभयो । 

उहाँले नेपालको रैथाने कलालाई अझै बाहिर ल्याउन नसकिएको बताउँदै हिजोआज कलाको शिल्प र प्रस्तुति शैलीमा दिनानुदिन प्रगति भइरहेको धारणा राख्नुभयो । उहाँले प्रतिष्ठानले आगामी वर्षदेखि प्रदेश–प्रदेशमा सर्भे, कला सम्मेलन, प्रदेशमा प्रतियोगितात्मक प्रदर्शनी गर्ने सोच बनाएको पनि जानकारी दिनुभयो । 
नेपाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठानले आफ्नो वार्षिक कार्यतालिकाअनुसार हुन लागेको यस प्रदर्शनीमा छ सय १० कलाकारका छ सय ९७ कलाकृति राखिने जानकारी गराएको छ । यस वर्ष प्रदर्शनीका बारेमा उत्कृष्ट रिपोर्टिङ गर्ने पाँच जनालाई नगदसहित पुरस्कृत गरिने घोषणा पनि गरिएको छ । 

यस्तै, विभिन्न तहमा अध्ययनरत विद्यार्थीमध्ये प्रदर्शनीको समीक्षा लेख्नेहरुबाट पहिलो, दोस्रो, तेस्रो र विशेषगरी चार जनालाई समेत पुरस्कृत गरिने आयोजकले जनाएको छ ।  

समारोहमा प्रदर्शनीका सद्भावनादूत अनिल चित्रकारले विश्वकै ललितकलाको स्रोत नेपाल भएकाले त्यसलाई सबैले विश्वसामु चिनाउनुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।

यस्तो छ कला क्षेत्रको पुरस्कार र सम्मान

यस वर्ष अरनिको राष्ट्रिय ललितकला सम्मान अग्रज कलाकार मदन चित्रकार र मानबहादुर दोङलाई प्रदान गरिने भएको छ । कला क्षेत्रमा उहाँहरुले पु¥याएको योगदानको मूल्याङ्कन गर्न सम्मान गर्न लागिएको हो ।

प्रदर्शनीका अवसरमा समसामयिक चित्रकला विधामा यस वर्षको राष्ट्रिय ललितकला पुरस्कार उद्धवराज रिमाललाई प्रदान गरिनेछ । सोही विधाको ललितकला विशेष पुरस्कार रीता मानन्धर, टीशा श्रेष्ठ र रोशन प्रधानलाई प्रदान गरिनेछ । 

परम्परागत चित्रकला विधाअन्तर्गत राष्ट्रिय ललितकला पुरस्कार राज प्रकाशमान तुलाधरलाई प्रदान गरिनेछ । सोही विधाको ललितकला विशेष पुरस्कार रवीन्द्र महर्जन र तारामान भोमजनलाई प्रदान गरिनेछ । वास्तुकला तथा अन्य सिर्जनात्मक कला विधामा यस वर्ष राष्ट्रिय ललितकला पुरस्कार प्रतिस्थापन कलाबाट विनय रिमाललाई प्रदान गरिनेछ । 

यस्तै, सोही विधाको ललितकला विशेष पुरस्कार क्यारिकेचरबाट सुश्रिना शाक्य, भावभङ्गी कलाबाट सुशान्तश्री राजभण्डारी, कार्टुनबाट राजेश मानन्धर तथा फोटोग्राफीबाट सफलप्रकाश श्रेष्ठलाई प्रदान गरिनेछ । 

हस्तकला विधामा यस वर्ष राष्ट्रिय ललितकला पुरस्कार ज्ञानीराज बज्राचार्यलाई प्रदान गरिनेछ । सोही विधाको विशेष पुरस्कार शेखमान महर्जन र सुमित्रा भुजेललाई प्रदान गरिने भएको छ । लोककला विधामा यस वर्ष राष्ट्रिय ललितकला पुरस्कार नम्रता सिंहलाई प्रदान गरिनेछ भने ललितकला विशेष पुरस्कार राजु चित्रकार र ज्योतिकुमारी सापकोटा कर्णलाई प्रदान गरिनेछ । 

यस्तै, परम्परागत मूर्तिकला विधामा यस वर्ष राष्ट्रिय ललितकला पुरस्कार जेरोम महर्जनलाई प्रदान गरिनेछ भने विशेष पुरस्कार विष्णुप्रसाद लिवी र अनिल शाक्यलाई प्रदान गरिनेछ । समसामयिक मूर्तिकला विधामा यस वर्ष राष्ट्रिय ललितकला पुरस्कार रिसिता खत्रीलाई प्रदान गरिनेछ भने विशेष पुरस्कार टीकाराम पौडेल ९शशि किरण० र मीना कायस्थलाई प्रदान गरिनेछ । 

यस वर्षको ललितकला प्रादेशिक पुरस्कार कोशी प्रदेशबाट सुमन राई, मधेस प्रदेशबाट श्वेता साह, बागमती प्रदेशबाट वाङ्छु मोक्तान , गण्डकी प्रदेशबाट विश्वम्भर बस्नेत, लुम्बिनी प्रदेशबाट रम्बा चौधरी, कर्णाली प्रदेशबाट सोनम लामा तथा सुदूरपश्चिम प्रदेशबाट चक्रबहादुर थापालाई प्रदान गरिनेछ । 

अरनिको सम्मानका लागि जनही रु एक लाख, राष्ट्रिय ललितकला पुरस्कारको राशि रु ६० हजार र विशेष तथा प्रदेशिक पुरस्कारको राशि रु २५ हजार रहेको आयोजकले जनाएको छ ।