काठमाण्डौं
तेह् वर्ष पहिले विस्तृत  परियोजना प्रतिवेदन तयार पारिएको बाहिरी चक्रपथ निर्माण कार्य अन्यौल बनेको छ । आयोजनाको निर्माण गर्ने जिम्मेवारी पाएको काठमाडौं उपत्यका विकास प्राधिकरण नै अब आयोजना के हुन्छ भन्ने अन्यौलमा छ ।
यस अवस्थामा विकास प्राधिकरणले विभिन्न अवरोधका कारण निर्माण कार्य अघि बढ्न नसकेको जनाएको छ । बाहिरी चक्रपथको ७५ प्रतिशत भागको डिपिआर तयार भएपनि पहिलो चरणकै निर्माण कार्य शुरु हुन सकेको छैन । तीन वर्ष अगाडि नै बाहिरी चक्रपथ निर्माणको पहिलो चरणका रूपमा चोभार, गाम्चा र सतुंगल खण्डको ६.६ किलोमिटरमा काम सुरु गर्ने भनिएको थियो । कृषि योग्य भुमि र बस्ती मास्न स्थानीयले नदिएकाले काम अघि बढ्न नसकेको प्राधिकरणले बताउँदै आएको छ ।

बाहिरी चक्रपथ आयोजना प्रमुख दिनेश कृष्ण पोतेले बाहिरी चक्रपथको विषयमा थप छलफल गरेर केही निर्णय लिइने बताउनु भयो । चक्रपथ निर्माण सुरु नहुँदा आयोजना वरपर धमाधम घर निर्माण हुन थालेको पनि उहाँले जानकारी दिनुभयो । चोभार, गाम्चा र सतुंगल खण्डमा  मात्र १ सय १४ घर बनेका छन् ।

प्राधिकरणको अध्ययन अनुसार आयोजना वरपर हालसम्म करिब २३ सय घर निर्माण भइसकेका छन् । आयोजना प्रमुख पोतेका अनुसार काठमाडौकै जस्तो चक्रपथ बनाउँने हो भने प्रतिकिलोमिटर ६० करोड र कूल लागत ४३ अर्ब १५ करोड ६० लाख लाग्नेछ ।

कुल ७१.९३ किलोमिटर प्रस्ताव गरिएको बाहिरी चक्रपथको कुल लम्बाइमध्ये काठमाडौंमा ३५.०८ किलोमिटर, ललितपुरमा १५.८० किलोमिटर र भक्तपुरमा २१.०५ किलोमिटर हुनेछ । बाहिरी चक्रपथको अवधारणा काठमाडौं उपत्यकाका तीनवटै सहर र अन्य नगरपालिकालाई एउटै सडक सञ्जालको माध्यमबाट व्यवस्थित सहरीकरण गर्ने दीर्घकालीन सोच अनुरुप तयार भएको थियो । चक्रपथ आयोजना निर्माण कार्य सुरु भए जग्गा विकास ल्यान्ड पुलिङ प्रविधि र प्रक्रिया अपनाएर निर्माण गर्न लागिएको नेपालकै पहिलो सडक हुनेछ ।

चक्रपथ निर्माणका लागि आर्थिक वर्ष २०५६÷५७ मा नै नेपिकोन भन्ने संस्थाले पूर्व सम्भाव्यता अध्ययन गरेको थियो भने आर्थिक वर्ष २०६१÷६२ को बजेट वक्तव्यमा व्यवस्थित जग्गा एकीकरणका आधारमा काठमाडौँ उपत्यकामा बाहिरी चक्रपथको निर्माण कार्य आर्थिक वर्ष २०६१÷६२ देखि नै प्रारम्भ गरिने छ, भनी बजेट भाषणमार्फत घोषणा भएपछि यस सम्बन्धी कार्य प्रारम्भ भएको हो ।  उपत्यकाको सहरीकरण र ट्राफिक जामलाई व्यवस्थित गर्न २०५० सालमा सरकारद्वारा गरिएको अध्ययनले बाहिरी चक्रपथको आवश्यकता औँल्याएको थियो ।

०७५ चैतमा आयोजना गरिएको लगानी सम्मेलनमा बाहिरी चक्रपथका लागि लगानीकर्तासँग प्रस्ताव माग गरिएको थियो । उक्त सम्मेलनमार्फत् ४ वटा चिनियाँ कम्पनीले निर्माणमा चासो देखाएका थिए । मन्त्रिपरिषदको बैठकले २०७६ असोज ६ गते चाइना कम्युनिकेसन कन्ट्रक्सन (सीसीसी)सँग प्रस्ताव आह्वान गरी निर्माण प्रक्रिया शुरु गर्न स्वकृति दिइको थियो । तर लगानीको मोडालीटी, निर्माण ढाँचा र रेखांकनको टुंगो लाग्न नसकेकोले निर्माण  प्रक्रिया अझै अगाडी बढ्न सकेको छैन् ।